Boncuk fasulye, diğer fasulyelere göre şekli ve tadı oldukça farklı. Klasik fasulyelerden görünüşü daha yuvarlak ve küçük, kabukları ince, diğer fasulyelere nazaran çok daha hızlı pişiyor. Pişirme süresini kısaltma özelliğinin yanında pişerken kılçıksız olması taze ve kuru fasulye severlerin tercih nedenlerinden biri oluyor. Ülkemizde sadece Bilecik’in Pazaryeri ilçesinde yaklaşık bin 600 dekar alanda üretilen “Pazarcık boncuğu” boncuk fasulye artık şimdi Antalya ve bölgesinde de yetiştirilmeye başlandı.
SERADA BONCUK FASULYE
Boncuk fasulye Antalya’da diğer fasulye ve sebzeler gibi kışın örtü altında yetiştiriliyor. Diğer fasulyelere göre ürünü ve tanesi bol olan boncuk fasulye yörede tercih edilen fasulyeler arasında ilk sırada yer alıyor. Sera üreticileri boncuk fasulye üretiminden çok memnun olduklarını belirterek,” Hal’de bile boncuk fasulye komisyoncular arasında kapışılıyor. Bu da hoşumuza gitti. Diğer fasulyeler yerine şimdi örtü altında bol miktarda boncuk fasulye fidesi diktik. Bu fasulyesi de hızlı, pişmesi de öyle Şekli ve tadı da farklı. Boncuk fasulye, ince kabuklu ve kılçıksız, zaten hanımlarda kılçıksız fasulyeyi tercih ediyor. Satışta da sorun yok. “ şeklinde konuştular.
TOPLANMASI VE SANDIKLANMASI KOLAY
Örtü altındaki boncuk fasulyenin olgunlaşanlarını işçiler daha kolay bir şekilde topluyor. İhracat ve diğer illere gönderilmesi için sandıklara yerleştirilmesi de zahmetsiz. Sadece fiyatı çok ucuz. Seracılar olarak çok az kazanıyoruz. Fiyatının arttırılmasını istiyoruz. Çünkü girdi fiyatları, yetiştirmesi, fidesi, toplanma ücretlerine, nakliyeye zam geldi. Ama bizim fasulyenin fiyatı ilk turfanda olarak çıktığında çok iyi, piyasada bollaşınca ürünün fiyatı düştü. Bu bizleri üzdü. Elimizde tonlarca fasulye var. Ne yapacağımızı bilmiyoruz.” dediler.
SEMT PAZARINDA YOK SATIYOR
Öte yandan Boncuk fasulye üreticileri “Elimizde bol miktarda boncuk fasulye var, fakat fiyatından memnun değiliz, kazanamıyoruz diye dert yanarken, semt pazarındaki esnaf, boncuk fasulye satışından memnun. Pazarcı esnaf, hanımların en çok tercih ettiği fasulye cinsinin boncuk fasulye olduğunu, geçen hafta daha gün bitmeden boncuk fasulye sandıkları boşaltı, hanımlar bu fasulye türünün daha dayanıklı olması nedeniyle de 3-4 kilo birden alınca fasulyenin tükendiğine dikkat çekerken şunları söylediler: “Bu fasulye türü yani BONCUK FASULYE bölgemize geleli bir yıl bile olmadı. Yörede yeni cins fasulye türü olarak biliniyor. Hanımlar satın alıp pişmesi ve tadının güzel olduğunu öğrendi. Pazarda birçok boncuk fasulye yok mu? Diye soruyor. Bizlerde satışlardan memnunuz, ama geçen hafta piyasada bir anda bollaştı, buna rağmen yine yok sattık. Bizler kazanıyoruz. Ama üretici kazanmadığını iddia ediyor. Onu bilemeyiz. Yetiştiren biz değiliz, kendi açılarından haklı olabilirler. Nakliye, ilaç, toplama, işçi ücretleri eskisi gibi değil hepsi zamlandı. Diğer fasulyelere oranla bu fasulyenin hem şekli hem tadı, kılçıksız olması, pişmesi ve renginin diğer fasulyelere göre daha parlak olması ve uzun süre bozulmadan tazeliğini koruyabilme özelliği de var.”
BONCUK FASULYENİN BESİ DEĞERİ
Yaptığımız Araştırmalara göre, Diğer fasulyelere benzer şekilde, fasulye nişasta, protein ve diyet lifi bakımından zengindir ve mükemmel demir, potasyum, selenyum, B6 vitamini ve folat kaynağıdır. Boncuk kuru fasulye serin ve kuru bir yerde saklanırsa süresiz olarak saklanır ancak zaman geçtikçe besleyici değeri ve tadı bozulur ve pişirme süresi uzar. Boncuk kuru fasulye hemen hemen her zaman kaynatılarak genellikle birkaç saat suda bekletildikten sonra pişirilir. Islatma şart olmasa da pişirme süresini kısaltır ve daha eşit dokulu taneler elde edilmesini sağlar. Ayrıca fasulyeleri ıslatmak, bazı insanlarda şişkinliğe neden olabilen gaz üreten şekerlerin %5 ila %10’unu ortadan kaldırır. Yöntemi, gece ıslatma ve fasulyenin üç dakika kaynatılıp sonra 2-4 saat bir kenarda bekleterek güçlü şekilde ıslatmaktır. Pişirmeden önce bu ıslatma suyu boşaltılıp dökülür. Kuru fasulyenin pişirilmesi çoğu bakliyattan daha uzundur, pişme süresi bir ila dört saat arasında değişir ancak düdüklü tencerede basınçlı pişirme ile süre bayağı azalır.
HAFİF TÜYLÜ VE YEŞİL RENKTE
Boğumlu gövdesinde tüylü ve yeşil renkli bileşik yaprakları bulunur. Yaprakların koltuğundan salkımlar hâlinde çıkan kelebeksi çiçekler beyaz, pembe ya da mor renklidir. Dik çalı biçiminde (yüksekliği 30–75 cm) ve sarılışı özellikte (yüksekliği 1–2 m) başlıca iki formu vardır. Yassı, yuvarlak, düz ya da kıvrık olabilen meyvelerinin uzunluğu 5–15 cm arasında değişir ve genellikle yeşil renktedir.
TAZE FASULYE HER TÜR TOPRAKTA YETİŞİYOR
Boncuk fasulyenin hem tazesi hem de kurusu sevilerek tüketiliyor. Soğuğa duyarlı bir bitki olan boncuk fasulye hemen her tür toprakta yetişir. Fasulyenin bugün dünyanın pek çok yerinde yaygın olarak tarımı yapılmaktadır. Yaklaşık 80 çeşidi vardır. Bütün baklagiller içinde en çok tüketilen sebzelerden biridir. Tohumdan yetiştirilir. Ama son yıllarda fide olarak satılıyor.
FASULYE ÇEŞİTLERİ
Yaptığımız Araştırmalara göre, Fasulye yeşil halde veya tohumları birleşik yapraklardan ayrılıp kurutulmuş olarak tüketilebilir. Yeşil halde iken Çalı fasulyesi, Ayşe kadın fasulyesi gibi isimlerle adlandırılan çeşitleri vardır. Kurutulmuş halde de horoz, barbunya, boncuk, şeker, göbekli, börülce (karnıkara), Dombay fasulyesi diye adlandırılan çeşitlere sahiptir. Barbunya pembe-beyaz dış kabuğu ve beyaz ağırlıklı iç taneleri ile standart yeşil fasulyelerden ayrılır. Karnıkara, tohumun göbek kısmının siyah renkli olmasından dolayı bu adı alır. Dombay, tür fasulye -manda gibi- aşırı iri olduğundan bu ad verilmiştir. Bu tür Bombay fasulyesi, Bomba fasulyesi gibi adlarda da bilinmektedir. Soya fasulyesi ise yemeği yapılan bu fasulye çeşitlerinden farklı, sucuk, salam, sosis, hazır köfte gibi et ürünleri başta olmak üzere diğer gıda ürünleri katılarak maliyeti düşürmek için kullanılır.
YEŞİL FASULYE VE SARI KABUK FASULYE FARKLI
Çok bilinen üç yeşil fasulye türü yuvarlak veya yassı olabilen çalı fasulyesi: Kapsülü boyunca uzanan sert, lifli kılçığı olmayan kılçıksız taze fasulye veya Fransız fasulyesi, ayrı bir türe ait çalı fasulyesi, Yeşil fasulye pişirildiğinde yeşile dönüşen yeşil yerine mor kapsüllü de olabilir. Sarı taze fasulye veya beyaz taneli fasulyedir. Sarı taze fasulye çeşitleri yaygın olarak yetiştirilir; bitkiler genellikle çalı veya cüce formundadır.
AYŞE KADIN FASULYESİ DE TERCİH EDİLİR
Ayşekadın fasulyesi, kapsülü büküldüğünde kolayca kırılır ve çıt sesi verir. Taneler (yeşil, sarı ve mor renkli) hızla büyürken, etli, yumuşak (sert ve lifli değil), parlak renkliyken ve taneler küçük ve gelişmemişken (çiçek açtıktan 9 ila 10 gün sonra) hasat edilir. Kuru fasulye ile karşılaştırıldığında yeşil ve sarı kabuklu fasulye daha az nişasta ve protein ve daha fazla A vitamini ve C vitamini sağlar. Yeşil fasulye ve sarı kabuklu fasulyesi genellikle buharda pişirilir, kaynatılır, tavada kızartılır veya güveçte fırın ısında pişirilirse tadı daha farklı olabiliyor. Odun ateşinde ve kara tencere içerisinde ağır ateşte veya kömürde pişen fasulye yemeklerinin tatları çok daha güzel olur.
ILIK VE FAZLA SOĞUK OLMAYAN İKLİMİ BİTKİSİ
Yaptığımız Araştırmalara göre, Boncuk fasulye, İlkbahar ve Sonbahar arasındaki devrelerde rahatlıkla yetiştirilebilmektedir. Ilık ve fazla soğuk olmayan iklim bitkisi, gelişme devresi içinde 20-25 derece arasında sıcaklık istemektedir. 27-32 derece sıcaklıkta çiçeklerini döker ve verim düşer bundan daha düşük sıcaklıkta ise gelişmesi durmaktadır. Fasulye yetiştiriciliği için fazla nem ve sulamalar bitkilerin büyümesini durdurmaktadır. Çünkü fazla nem hastalıkların kolay gelişmesine neden olmaktadır. Boncuk Ayşe fasulye tohumu ekim için, toprak ısısının 20 veya 30 derece arasında olduğu zaman en iyi çimlenme göstermektedir. Çünkü minimum 10 toprak ısısında gelişme Boncuk Ayşe Fasulye Yetiştiriciliği. Toprak isteği olarak fasulye kumlu ve derin yapıdaki organik maddece zengin toprakları sevmektedir.
BONCUK FASULYE TUZLU TOPRAKLARI SEVMEZ
Boncuk fasulye yetiştiricileri, önce toprak analizi yaptırır. Boncuk fasulye tohumu tuzlu olan toprakları sevmemektedir. Geçirgenliği zayıf ve drenaj problemi olan toprakları sevmemektedir. Fasulye yetiştiriciliği; ise, hububat bitkilerinin hasadından sonra anızın sökülüp toprağa karıştırılması amacıyla 5-7 cm derinliğinde sonbaharda sürüm yapılmaktadır. İlkbaharda ekimden önce toprak tekrar sürülür ve arkasından tarım aleti ile geçirilerek toprak ekime hazır hale getirilmektedir. Boncuk fasulyesi meyvesi açık yeşil renge sahip olup bu fasulye çeşidi kılçıksız ve yassı bir görünüme sahiptir. Her türlü toprakta yetişme özelliğine sahip olan bu çeşit açık tarla yetiştiriciliğine uygundur. Sık ve hafif sulama yapılmalıdır.
BONCUK FASULYE BOL SUYU SEVMEZ
Boncuk fasulye yetiştirildiği toprakta, sık sulanmayı sever, fakat bol su istemez. . Boncuk fasulye tohumu yetiştiriciliğinde Mart sonu ve Nisan aylarında ekime başlanır. Fakat iklim şartlarına göre Mayıs ayı son haftasına kadar kademeli olarak tohum ekim yapılabilir dekara ortalama 5-7 kg tohum atılmaktadır. Örtü altı taze fasulye yetiştiriciliğinde ilkbahar döneminde 1 Mart, Sonbahar döneminde 15 Temmuz – 1 Ağustos tarihlerinde tohum ekimi yapılmalıdır. Ekim derinliği 0,5 veya 1 cm derinliğinde olmalıdır. Sıra üzeri ekim mesafesi 7 veya 10 cm olmaktadır. Sıra arası ekim mesafesi 40 veya 60 cm olmaktadır. Tahmini Çimlenme Süresi 10 veya 15 gündür.
