Türkiye’de 2023 yılından yaşanan 6 Şubat depremlerinde binlerce bina hasar almış ve büyük can kayıpları yaşanmıştı. 6 Şubat depremlerinden sonra beklenen İstanbul depremi gündeme geldi. Kandilli Rasathanesi, Marmara depremine yönelik yeni uyarılar yaptı.
Kandilli Rasathanesi, Marmara depremine yönelik bir değerlendirme toplantısı yaptı. 6 Şubat depremlerinin değerlendirildiği toplantıya, Bölgesel Deprem-Tsunami İzleme ve Değerlendirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalafat ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Tülay Kaya Eken katıldı.
Değerlendirme toplantısında Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, Marmara Denizinde bir sismik boşluk olduğunu vurgulayarak “Bu sismik boşlukta yaklaşık olarak 130 kilometrelik bir mesafeden bahsediyoruz. Bir gün kırılacak çünkü orada enerji dolmaya devam ediyor” dedi.
6 ŞUBAT DEPREMLERİNDE SONRA YÜZLERCE ARTÇI MEYDANA GELDİ
Toplantıya 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybedenlere başsağlığı dileyerek başlayan Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener yaşanan afet hakkında görüşlerini şu şekilde dile getirdi:
“1900 yılından 6 Şubat depremlerinden bir gün öncesine kadar olan 4'ten büyük deprem sayısı 672. Yine bu bölgede 1900 yılından 6 Şubat tarihine kadar olan deprem toplam sayısına baktığınız zaman bu rakamda yaklaşık 40 bin civarında olduğunu görüyorsunuz. 6 Şubat depremlerinden bugüne kadar geçen sürede sadece bu bölgede 670 tane deprem meydana geldi. Yani 123 yılda olan deprem sayısını 6 Şubat depremlerinden sonra kaydettik. Dolayısıyla ne kadar büyük bir afetle karşı karşıya olduğumuzu görüyorsunuz."
DEPREM BÖLGESİNDE SİSMİK AKTİVİTELER BİR SÜRE DEVAM EDECEK
Prof. Dr. Haluk Özener, 6 Şubat depremlerinin yaşandığı bölgede sismik hareketlerin bir süre daha devam edeceğini vurgulayarak, "Bölgede 6 Şubattan itibaren haftalık 4 bin deprem; artçı deprem sayısı bugün geldiğimiz noktada 300-350 civarına düşüyor. Yani günlük 50 civarında depremimiz var. Bu depremler bir süre daha devam edecek. 48 tane 5 ile 5.9 arasında, 3 tanede 6 ile 6.9 arasında artçı şokumuz, depremimiz var" dedi.
“TÜRKİYE’’DE 500'ÜN ÜZERİNDE, 5 BUÇUK ÜZERİ DEPREM ÜRETEBİLECEK DİRİ FAY VAR”
Türkiye’deki deprem haritası ve fay dağılımı hakkında bilgi veren Özener, "Ülkemizde MTA'nın diri fay haritasına göre 500'ün üzerinde, 5 buçuk üzeri deprem üretebilecek diri fay var. Şimdi, faylar deprem üretebilecek ama her fay aynı, her uzunluktaki fay aynı sürede mi deprem üretiyor. Yani bir fayın 7 buçukluk deprem üreteceğini söylemek tek başına doğru ama tam bir bilgi değil. Ülkemizdeki yer kabuğu, yer değiştirme hızlarını görüyorsunuz” dedi.
Bu hızlar her yerde aynı olmadığını vurgulayan Özener, “ Türkiye'nin her yerinde aynı değil. Ege'ye baktığımız zaman yıllık 3 buçuk - 4 santimlik hızlar varken, Anadolu plakasına, Anadolu'nun ortalama hızı yıllık 2- 2 buçuk santim, Doğu-Güneydoğu'ya gittiğiniz zaman 5-7 milimetrelik yıllık hızlar veriyor. Her fay aynı hızda enerji biriktirmiyor. Dolayısıyla deprem tekrarlama aralıkları da aynı değil. Yani bir fayın 7 buçuk büyüklüğünde bir deprem üretebileceğini söylemek, o fayın uzunluğuna bakarak doğru olabilir. Ancak son depremden bu yana geçen süre artı o fayın ne hızlı enerji biriktiğini bilmek lazım. Eğer o fay 7 buçukluk deprem üretebilecek bir fay, 1500 yıllık bir süre ihtiyaç varsa ve en son deprem bin yıl önce olduysa önümüzdeki 500 yıl aslında bir süre var o depremin, 7 buçukluk deprem üretmesi için. Dolayısıyla bu bilgileri bu şekilde paylaşmak toplumda doğru yönlendirme anlamına gelir." dedi.
“MARMARA DENİZİNDEKİ SİSMİK BOŞLUĞA ENERJİ DOLMAYA DEVAM EDİYOR”
Yapılan toplantının ardından Prof. Dr. Haluk Özener Marmara depremine yönelik öngörülerde bulundu:
"Kuzey Anadolu fayı, Erzincan'da 1939'da kırılmaya başlayarak depremler batıya doğru göç ediyor. En son 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremleri var ve bunlar da Hersek deltasına kadar kırıldığı bilim insanları tarafından ifade ediliyor ve Marmara Denizi içerisinde bir sismik boşluk var.
Bu sismik boşlukta yaklaşık olarak 130 kilometrelik bir mesafeden bahsediyoruz. Bir gün kırılacak çünkü oraya enerji dolmaya devam ediyor. Bu fayın tek parçada mı, 3 parçada mı, 2 parçada mı kırılacağı tabii ki bir soru işareti ama bu coğrafyada 7'nin üzerinde bir deprem yaşayacağımız açık. Bununla ilgili binlerce bilimsel çalışmalar ve farklı verilere dayanarak, farklı sonuçlar elde edilebiliyor.
Dolayısıyla kimi hocamıza göre bu deprem çok yakın belki 1-2 yıl içinde olacak, kimine göre 30 yıl daha olmayabilir, kimine göre de 50 yıl olmayabilir. Ama şunu biliyoruz ki burada bir deprem olacak. Biz daha çok ne zaman olacağına değil, biz ne kadar hazırız ona bakmamız lazım. Dolayısıyla da bunun çarelerini aramamız lazım."
“MARMARA’DA 250 YILLIK PERİYOTLARDAN BAHSEDİLİYOR”
Marmara depremine yönelik açıklamalarında “Marmara’da 250 yıllık periyotların olduğunu belirten Özener, “Artı, eksi 25-30 yıl farklar veren bilimsel çalışmalar var. Baktığınız zaman aslında bu Marmara depremi çok çok uzakta değil. Yani önümüzde bir 100 yıl daha yok. Belki 10 saniye sonra da bu depremle karşılaşabiliriz, belki 20 yıl sonra da olabilir. Bunu zamana bağlamanın çok doğru olduğunu düşünmüyorum. Bunu bilim insanları bizler tartışalım ama vatandaş, sizler lütfen bunu tartışmayın. Yarın deprem olacakmış gibi psikolojinizi bozmayın ama olabildiğince hazır olun” ifadelerini kullandı.
