Ulusal kurtuluş mücadelesine ışık tutan kararların alındığı Sivas Kongresi’nin bugün 103’üncü yıl dönümü. Atatürk’ün ve silah arkadaşlarının verdiği mücadele her zaman takdire şayan. Her attıkları adım Türkiye’yi bir adım daha ileri taşıdı. Bugün size bu kongrenin önemini anlatmak istedim. Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’da başlattığı ulusal kurtuluş mücadelesini Amasya’dan sonra, 27 Haziran 1919’da ‘Güvenilir kent’ olarak gördüğü Sivas’a gelerek sürdürdü. Sivas’ta yapılan toplantıda ülkenin durumu görüşülerek, en kısa zamanda kentte milli bir kongre yapılmasına karar verildi. Erzurum Kongresi’ne katılmak üzere Amasya’dan ayrılan Mustafa Kemal Paşa, 27 Haziran 1919 günü Sivas’a geldi ve Sivas halkı tarafından coşkuyla karşılandı. Sivas Kongresi ile ilgili gerekli talimatları veren Mustafa Kemal Atatürk, 28 Haziran’da Erzurum Kongresi’ni toplamak için bu kente gitti. Mustafa Kemal Paşa, 2 Eylül 1919’da yeniden geldiği Sivas’ta 18 Aralık 1919’a kadar kaldı. Mustafa Kemal Paşa ve beraberindeki heyet tarafından 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14.00’te bugünkü Atatürk Kongre ve Etnografya Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı.
ALINAN KARARLAR
Milli sınırları içinde vatan bölünmez bir bütündür,
parçalanamaz. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı millet top yekûn
kendisini savunacak ve direnecektir. İstanbul Hükümeti, harici bir baskı
karşısında memleketimizin herhangi bir parçasını terk mecburiyetinde kalırsa,
vatanın bağımsızlığını ve bütünlüğünü temin edecek her türlü tedbir ve karar
alınmıştır. Kuvay-ı Milliye’yi tek kuvvet tanımak ve milli iradeyi hâkim kılmak
temel esastır. Manda ve himaye kabul edilemez.
6. Milli iradeyi temsil etmek üzere, Meclis-i Mebusan’ın derhal toplanması
mecburidir. Aynı gaye ile milli vicdandan doğan cemiyetler, “Anadolu ve Rumeli
Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında genel bir teşkilat olarak
birleştirilmiştir. Genel teşkilatı idare ve alınan kararları yürütmek için
kongre tarafından Temsil Heyeti seçilmiştir. Sivas Kongresi Temsil Heyeti’ni,
Erzurum Kongresi’nde seçilmiş olanlar, Heyet-i Temsiliye tarafından seçilmiş
olanlar ve Sivas Kongresi’nde seçilenler oluşturuyordu. Temsil Heyeti 16
kişiden oluşmaktaydı. Oluşturulan yeni Temsil Heyeti’nin başına Mustafa Kemal
getirildi.
ÖNEMİ
Kongreler dönemi kapandı. Misak-ı Milli esasları belirlendi. Heyet-i Temsiliye bütün vatanı temsil eder hale geldi. Milli birlik ve beraberlik büyük oranda sağlandı. Ulusal örgütlenme tüm vatanı kapsadı. Gücünü halktan alan yeni bir otorite ortaya çıktı. Mustafa Kemal lider olarak benimsendi. Erzurum Kongresi kararları ulusallaştı. Mondros Mütarekesi reddedildi. Sivas Kongresi milleti temsil eden tek kurul oldu. Tam bağımsızlık ve milli egemenlik ilkeleri temel prensip olarak kabul edildi. Mandacılık kesin olarak reddedildi. Kuva-yı Milliye cepheleri arasında kumanda birliği sağlandı
