Yeşilçam'ın usta sanatçılarından biri olan Kadir İnanır, geçtiğimiz pazar sabahı evinde fenalaşınca, eşi Jülide Kural hiç vakit kaybetmeden 112'yi aradı. Kadir İnanır, ambulansla Sağlık Bilimleri Üniversitesi Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne kaldırıldı. İnanır'ın şikayetlerinin felç tablosuyla örtüşmesi üzerine 112 Ekibi, sanatçıyı evine en yakın “inme merkezi” olan Ümraniye Araştırma ve Eğitim Hastanesi’ne götürdü. Ambulans halen yoldayken, hastanenin acil servis ve inme merkezi ekibine durum hakkında bilgi verildi ve ekip, hafta sonu olmasına rağmen hızla organize olup hastanede müdahale etmeye hazır hale geldi.
KOORDİNELİ ÇALIŞILIYOR
Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Necdet Sağlam ve radyoloji uzmanı Dr. sanatçıyı başarıyla tedavi eden ekipte yer alan Mustafa Demir ve Nöroloji Uzmanları Derneği. Dr. Nevin Pazarcı önemli açıklamalarda bulundu. Uzmanlar, felçli hastaların vakit kaybetmeden tedavi edilebilmesi için bu ekiplerin haftanın 7 günü 24 saat 112 ile koordineli çalıştığını, bu nedenle en ufak bir felç şüphesinde hemen acil çağrı merkezine başvurmaları gerektiğini belirtti.
112 ARANMALI
Beklemek ya da kendi başınıza hastaneye ulaşmaya çalışmak yerine 112'yi aramanız gerektiğini vurguladı. Prof. Dr. Necdet Sağlam, Sağlık Bakanlığı'nın 2019 yılında belirlediği yönetmeliğe göre belirli kriterleri karşılayan hastanelerde felç merkezlerinin kurulduğunu belirterek, sözlerine şöyle devam etti:
“Biz, Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi olarak bir inme merkeziyiz. İnme merkezinin standartlarını Sağlık Bakanlığımız 2019 yılında bir yönergeyle belirledi. 7 gün 24 saat hizmet verme üzerine kurulu bir sistem var. İstanbul'da yaklaşık 32 merkez var bu şekilde. Bunun 20'si kamu hastanelerinde. Bu bir koordinasyon işi. Koordinasyonda 112 ekipleri, acil tıp servisi, nöroloji kliniği, radyoloji ve beyin cerrahi branşları ile anestezi ekipleri de yer alıyor. Kadir Bey evinde baygınlık geçirdikten sonra hastanemize yakın olduğu için bizim merkeze nakledildi 112 tarafından.
ERKEN MÜDAHELE KURTARDI
Çok şanslı ki yanında eşi de varmış ve çok kısa bir sürede 112'yi aramış. 112 bizimle irtibata geçer geçmez daha hasta evden çıkmadan ekip burada hazırdı. İlk değerlendirmelerinden sonra beyni besleyen ana damarında pıhtı olduğu tespit edildi ve acil olarak girişimsel radyoloji ekibiyle işleme alındı. İlk 1,5-2 saat içerisinde müdahale yapıldığı için başarılı bir sonuç alındı.”
İNME MERKEZLERİ 112 İLE BERABER ÇALIŞIYOR
Radyoloji Kliniği'nden Uzm. Dr. Mustafa Demir ise şu sözlere yer verdi:
“Bazen 8 saate de uzatabiliyoruz bu süreyi ama süre ne kadar uzarsa, hastanın tedaviden fayda görme ihtimali o kadar düşüyor. Bazı hastalarımız ambulansa geç haber veriyor. Bu da başarı şansını düşürüyor veya işlem başarılı olsa da sonrasında meydana gelebilecek komplikasyon riski yükseliyor. Buradaki en kritik nokta, hastanın hızlıca inme merkezine getirilmesi. Burada önce acil hekimi tabloya karar verir, ardından radyoloji tanısını gerçekleştirir (MR ve tomografileri çekilir vs.), sonra girişimsel radyoloji ekibi olarak biz hastanın tedavi durumuna göre devreye gireriz ve hızlı şekilde hastayı anjiyoya alırız. Kapalı bir şekilde anjiyo eşliğinde tıkalı beyin damarını bulup bazen kateter ile bazen de stent dediğimiz cihazlarla pıhtıyı dışarı alırız. Tıkalı damarı açarak hastayı tedavi ederiz. Tüm inme merkezleri 112 ile koordineli çalışır.”
KLİNİK TABLO
Nöroloji Kliniği Eğitim Sorumlusu Doç. Dr. Nevin Pazarcı ise şu açıklamalara yer verdi:
“İnme, klinik bir tablo. Bu klinik tabloya yol açan şeyse ya beyin damarlarındaki bir embolinin, yani pıhtının yol açtığı tıkanma sonucu oluşan, beynin kanlanmasının bozulması; ya da bazen kanama ile ortaya çıkabilen bir durum. Bilinç değişikliği, bir tarafta güçsüzlük, uyuşukluk, bazen nöbetlerle birlikte de bize gelebiliyor hastalar. Konuşma bozukluğu, anlama bozukluğu, görmenin ani olarak tek taraflı kaybolması şeklinde ortaya çıkabiliyor belirtiler. Çok çeşitli semptomları olduğu için ve hastalarımız da bazen sadece tek taraflı güçsüzlük durumunu inme olarak kabul edip diğer semptomları gözden kaçırabiliyor ve hastaneye gidişler gecikebiliyor.
İLK 6 SAAT ÇOK ÖNEMLİ
İlk 6 saat bizim için çok değerli. Bu 6 saatin de özellikle ilk 3 saati. Çünkü ne kadar erken müdahale edersek o kadar fazla dokuyu yeniden kanlandırıp kurtarabilme şansımız oluyor. Zaman geçtikçe hem bu kurtarma işlemi bu kadar garantili bir şekilde ortaya çıkmayabiliyor, hem de gecikmeden kaynaklı birtakım komplikasyonları daha sık görebiliyoruz. İnmeye akut dönemde müdahalenin yapılabilmesi için hastanın böyle bir merkeze götürülmesi çok önemli. Bunun için de mutlaka 112'den destek almak gerekiyor. Kendi başımıza çıktığımızda, hangi hastanede inme merkezi var, onu bilemeyebiliriz. Ama 112 merkezleri hastanelerin acilleriyle daha hasta yoldayken iletişime geçtiği için, zaman kaybı önleniyor. 112 de o anda en yakın ve en müsait yerle irtibatlı şekilde hastayı nakleder.
BEKLENİLMEMELİ
112 gelmeden önce de hastanedeki ekiplerin hastadan mutlaka haberi olur, hasta getirildiği an tüm ekip toplanıp dakikalar içinde tüm müdahale tamamlanır. Hastada birtakım şikayetler ortaya çıkıyor ve bekleniyor geçer diye. Düşündük, getirmedik diyenler oluyor örneğin. Düşündük dedikleri zaman içerisinde hasta, müdahale edilebilecek zamanı kaçırmış oluyor. İkincisi de inmeyi durdurmak için hastanın soğuk suya tutulması ya da açık havaya çıkartılması, bir şeyler yedirilmeye çalışması gibi, olayı daha da kötüleştirecek ya da hiçbir faydası olmayacak birtakım müdahalelerin yapılması.
Yapılacak en doğru şey hastanın havayolunu güvenceye alıp rahat nefes almasını sağlamak ve hemen 112'ye haber verip en yakın inme merkezine götürülmesini sağlanmak. Bazen pıhtı kendiliğinden dağılabiliyor. Hastalar çok kötü bir durumda ve arkadan bir miktar toparlayınca o kendiliğinden dağılma dönemi içerisinde zaten geçecek olan tablolar, vatandaşlarımız tarafından 'Soğuk suya tuttuk geçti' şeklinde algılanıyor. Oysa bu zaman zarfında tedavi süresini çok geçirmiş olarak hastalar bize ulaşmış oluyor maalesef.”
